საკვერცხის დაბალი რეზერვი და ბუნებრივი ორსულობა – ანა აივაზოვას ბლოგი
კვერცხუჯრედები საკვერცხეების ფოლიკულებში წარმოიქმნება და ფორმირების პროცესი გოგონებთან მუცლადყოფნის პერიოდის მე-11-12 კვირას იწყება.
დაბადების მომენტისათვის ფოლიკულების რაოდენობა 6-7 მილიონიდან 1-2 მილიონამდე იკლებს. პირველი მენსტრუაციის მომენტისათვის კი მათი რაოდენობა 250-400 ათასს შეადგენს. მთელი ცხოვრების მანძილზე კვერცხუჯრედების რაოდენობა ყოველ მენსტრუაციასთან ერთად მცირდება, მაშინაც კი, თუ ქალი ჯანმრთელია.
სხვადასხვა მიზეზით, საკვერცხის რეზერვი შეიძლება უფრო სწრაფად ამოიწუროს. ამ შემთხვევაში ქალს შესაძლოა ჩასახვის პრობლემა შეექმნას. ბუნებრივი ორსულობის შესაძლებლობა, თუ ქალს აქვს დადასტურებული დაბალი საკვერცხის რეზერვი, მცირდება.
რა შეიძლება იყოს საკვერცხის რეზერვის შემცირების მიზეზი?
კვერცხუჯრედების მარაგის შემცირება შეიძლება მოხდეს სხვადასხვა მიზეზის გამო. მიზეზი შეიძლება იყოს ბუნებრივი ან პათოლოგიური. Მათ შორის:
-ნაყოფიერების ბუნებრივი დაქვეითება, რაც ხდება ქალის ასაკთან ერთად;
-სიმსივნის მოცილებასთან დაკავშირებული წინა ქირურგიული ჩარევები საკვერცხეებზე;
-კისტების წარმოქმნასთან დაკავშირებით კაუტერიზაციის ჩატარება;
-აუტოიმუნური პათოლოგიები;
-ფსიქიკური დარღვევები;
-გენიტალური ორგანოების ანთებითი პროცესები;
-ქიმიოთერაპია და რადიაციული თერაპია;
-მუშაობა რადიაციულ წარმოებაში;
-მძიმე ფიზიკური შრომა;
-მემკვიდრეობითი ფაქტორები (კვერცხუჯრედების დაბალი მარაგი დაბადებისას);
-ინტოქსიკაცია;
-მავნე ჩვევების არსებობა: ალკოჰოლური და წამალდამოკიდებულება, მოწევა;
-საშვილოსნოს სისხლძარღვების ემბოლიზაცია და სხვა
როგორ ვლინდება რეზერვის შემცირება?
საკვერცხის რეზერვის შემცირებას არანაირი სიმპტომი არ გააჩნია. პათოლოგიის აღმოჩენა შესაძლებელია მხოლოდ ლაბორატორიული ტესტების დახმარებით და ულტრაბგერითი შედეგების მიხედვით. არსებობს გარკვეული ნიშნები, რომლებიც არ არის სპეციფიკური ამ პათოლოგიისთვის. ესენია:
– მენსტრუაციის ნაკლებობა ან არარეგულარული ციკლი;
– სექსუალური სურვილის დაქვეითება;
– სარძევე ჯირკვლების ზომის შემცირება;
– ნერვული სისტემის დარღვევები
დიაგნოსტიკა
საკვერცხის რეზერვის დასადგენად ქალის გამოკვლევა ტარდება შემდეგი მეთოდებით:
– სისხლის ბიოქიმიური ტესტი ჰორმონებზე:
– FSH კვლევა,
– ესტრადიოლის ანალიზი,
– AMH-ის (ანტიმულერის ჰორმონის) დონის მაჩვენებლების განსაზღვრა,
– ულტრაბგერა, რომელიც საშუალებას გაძლევთ განსაზღვროთ ანტრალური ფოლიკულების რაოდენობა.
მიღებული მონაცემების საფუძველზე ექიმი აფასებს არსებულ მდგომარეობას და გამოაქვს დასკვნა კვერცხუჯრედების მარაგის შესახებ.
შესაძლებელია თუ არა ქალის დაორსულება საკვერცხის შემცირებული რეზერვით?
დიაგნოსტიკის დროს მნიშვნელოვანი როლი ენიჭება AMH-ის ინდიკატორს.
AMH ითვლება საკვერცხის რეზერვის მთავარ მარკერად. ჩვეულებრივ, მისი მაჩვენებელი არ უნდა იყოს 1 ნგ/მლ-ზე დაბალი. ორგანიზმის ასაკთან ერთად, ანტიმიულერის ჰორმონი სულ უფრო და უფრო ნაკლები რაოდენობით წარმოიქმნება. საკვერცხის რეზერვის შემცირებით, AMH ინდექსი ნორმაზე დაბალია. თუ ის უფრო მაღალია, ეს ნიშნავს, რომ კვერცხუჯრედების მარაგი კარგია. 0,3 ნგ/მლ-ზე ნაკლები კონცენტრაცია კრიტიკულად დაბალ მაჩვენებლად ითვლება. ამ შემთხვევაში ყოველთვის არ არის შესაძლებელი კვერცხუჯრედის მიღება მასტიმულირებელი საშუალებების გამოყენების შემდეგაც კი. მაგრამ აქვე მინდა გითხრათ, რომ AMH კვერცხუჯრედის რეზერვის მხოლოდ ერთ-ერთი მაჩვენებელია. ზოგჯერ ანტიმიულერის ჰორმონის ყველაზე დაბალი მნიშვნელობის შემთხვევაშიც კი შესაძლებელია კვერცხუჯრედების მიღება.
ანტი-მიულერის ჰორმონის გარდა უნაყოფობის დროს, მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ასევე ესტრადიოლი და FSH .
FSH-ის როლი საკვერცხის რეზერვში
კვერცხუჯრედების მარაგს ასევე ასახავს FSH-ის ინდექსი. ის ჩართულია საკვერცხეების აქტივობის რეგულირებაში, ასტიმულირებს მათში ფოლიკულების მომწიფებას. კვერცხუჯრედების მარაგის უკმარისობის შემთხვევაში, FSH-ის მაჩვენებელი მნიშვნელოვნად იზრდება. გასათვალისწინებელია ასევე ყველა ის ფაქტორი, რომელმაც შესაძლოა გავლენა იქონიოს ქალის დაორსულების უნარზე საკვერცხეების რეზერვის შემცირებისას. ესენია: ასაკი, გენეტიკური მიდრეკილება, პათოლოგიური პირობების არსებობა.
შესაძლებელია თუ არა ორსულობა საკვერცხის შემცირებული რეზერვის დროს?
საკვერცხის დაბალი რეზერვის მქონე ქალში ბუნებრივი ორსულობა შეიძლება დადგეს, მაგრამ ძალიან იშვიათ შემთხვევაში. ჩვენ უნდა ვიცოდეთ ის ფაქტიც, რომ ანტიმიულერის ჰორმონის მცირე კონცენტრაცია ასოცირდება არდაბადებულ ბავშვში გენეტიკური დარღვევების მაღალ რისკთან. ქალში შემცირებული საკვერცხის რეზერვის არსებობა არ გამორიცხავს ორსულობის შესაძლებლობას, როგორც ბუნებრივად, ასევე დამხმარე რეპროდუქციული ტექნოლოგიების (ART) დახმარებით. დაბალი AMH მნიშვნელობები არ არის მათი განხორციელების უკუჩვენება.
თუმცა, მხედველობაში უნდა იქნას მიღებული ყველა ფაქტორი, რომელსაც შეუძლია გავლენა იქონიოს როგორც ორსულობის დადგომაზე, ასევე მის მართვაზე.
დღეისათვის არ არსებობს საშუალება, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას ოოციტების რაოდენობისა და ხარისხის გაზრდისთვის. სტიმულაციის წამლების გაზრდილ დოზებზე საკვერცხეების რეაქციის არარსებობის შემთხვევაში, უფრო მიზანშეწონილია ინ ვიტრო განაყოფიერება ბუნებრივი ციკლით.
.
ბოლო დროს დავიწყეთ PRP ტექნოლოგიის გამოყენება. ეს არის თერაპიის ტიპი, რომელიც იყენებს პაციენტის სისხლს თრომბოციტების მაღალი კონცენტრაციის მისაღებად. ტექნიკა გულისხმობს პაციენტის საკუთარი უჯრედების, როგორც ზრდის ფაქტორების შეყვანას დაზიანებულ უბნებში, რის გამოც ხდება ქსოვილის აღდგენა. ითვლება, რომ PRP-ის ინტრაოვარიული ინფუზია, ზოგიერთ შემთხვევაში, ხელს უწყობს საკვერცხის ფუნქციის, ფოლიკულოგენეზის, მენსტრუალური ციკლის, ასევე ორგანიზმში ჰორმონალური ბალანსის აღდგენას. აუტოჰემოთერაპიის ფონზე მატულობს ანტიმიულერის ჰორმონის კონცენტრაცია, რაც ხელს უწყობს ორსულობას, როგორც ბუნებრივად, ასევე ART პროგრამის დახმარებით.
Leave a reply